Τι είναι ο Βελονισμός

Περιληπτικό σημείωμα για το Βελονισμό

Τι είναι ο Βελονισμός; Ο καθηγητής E. Ernst του Πανεπιστημίου του Exeter αναφέρει συχνά έναν κινέζικο μύθο του 5ου μ.Χ. αιώνα στον οποίο περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο ένας φημισμένος ιατρός της εποχής, ο Zhen Quan, θεράπευσε τον ώμο του αυτοκράτορα της επαρχίας Lu Zhou. O Zhen Quan προσεκλήθη από τον Αυτοκράτορα επειδή αντιμετώπιζε ένα έντονο πρόβλημα άλγους στον ώμο με συνέπεια αδυναμία άσκησης των διοικητικών και στρατιωτικών του καθηκόντων.

Ο γιατρός – που έπρεπε οπωσδήποτε να διασώσει τη φήμη του – μετά από προσεκτική εξέταση, παρήγγειλε στον αυτοκράτορα να σημαδέψει με το τόξο και το βέλος του το κέντρο ενός στόχου, ενώ ο ίδιος στάθηκε πίσω του. Τη στιγμή που ο αυτοκράτορας σήκωσε το χέρι του για να στοχεύσει, ο γιατρός έβαλε με δύναμη μια βελόνα σε ένα σημείο βελονισμού γνωστό ως Jian – Yu (ΠΕ 15), που βρίσκεται στη κορυφή της άρθρωσης του ώμου. Το αποτέλεσμα ήταν άμεσο και εντυπωσιακό: ο πόνος υποχώρησε αμέσως και το βέλος βρήκε το κέντρο του στόχου. Η φήμη του Zhen Quan διεσώθη.

Η ιστορία του βελονισμού (2.700 π.Χ.) είναι γεμάτη με παρόμοιες ανέκδοτες θρυλικές ιστορίες. Στον αναγνώστη παρόμοιων περιστατικών μοιραία γεννιούνται κάποια ερωτηματικά: πως ήξερε ο Zhen Quan ποιο σημείο να επιλέξει; Ο αυτοκράτορας βελτιώθηκε λόγω της ειδικής δράσης της βελόνας, λόγω της υποβολής από τη φήμη του Zhen Quan ή ήταν απλώς μία αιφνίδια ίαση, μια φυσική εξέλιξη της πορείας του πόνου του; Αν όντως η θεραπευτική δράση του βελονισμού θεράπευσε τον αυτοκράτορα, μέσω ποιου μηχανισμού επέδρασε; Με ποια συχνότητα ο Zhen Quan κάνει παρόμοια θαύματα; Τι παρενέργειες μπορεί να είχε ο συγκεκριμένος χειρισμός στον αυτοκράτορα; Η διάθεση των ιατρών να βρουν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας σχολής βελονισμού με συγκεκριμένο και αυστηρό θεωρητικό και διδακτικό περιεχόμενο: τον Ιατρικό Βελονισμό.

Πως μπορεί να περιγραφεί απλά ο Βελονισμός;

Ο Βελονισμός είναι από τις αρχαιότερες θεραπευτικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στον πλανήτη. Κοιτίδα της αρχαίας αυτής τέχνης θεωρείται η Κίνα. Από αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτει ότι στην ιστορική περίοδο 2698 και 2599 π.Χ. ήκμασε ένας σπουδαίος πολιτισμός στην περιοχή του κίτρινου ποταμού που παρήγαγε μεγάλες ανακαλύψεις σε επιστήμες και τέχνες. Την ίδια περίοδο γράφηκε ένα μεγάλο ιατρικό έργο (ονομάστηκε Βιβλίο Ιατρικής) στο οποίο περιγράφονται αναλυτικά, για πρώτη φορά σε ιατρικό σύγγραμμα, οι βασικές θεωρίες στις οποίες στηρίζεται η θεραπευτική του Βελονισμού.

Από νεώτερες επανεκδόσεις του μαθαίνουμε ότι η κινέζικη ιατρική στηρίζεται την εποχή εκείνη στη φαρμακολογία (αναφέρονται 2000 συνταγές σκευασμάτων από βότανα), στην χειρουργική και στο βελονισμό. Στο σύγγραμμα περιγράφονται αναλυτικά οι βασικές θεωρίες στις οποίες στηρίζεται η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική.

Περιγράφονται επίσης, οι μεσημβρινοί, τα σημεία βελονισμού, οι τύποι των βελονών και η χρήση τους, οι κανόνες θεραπευτικής καθώς και διαγνωστικές μέθοδοι της εποχής όπως η ψηλάφηση των σφυγμών, η επισκόπηση της γλώσσας κ.ά. Στις σελίδες του Βιβλίου Ιατρικής παρατίθενται ανεκτίμητης ιστορικής αξίας πληροφορίες για τα ισχύοντα την εποχή εκείνη στοιχεία ανατομίας και φυσιολογίας των οργάνων, με σχήματα και αναλυτικές περιγραφές της καρδιακής, πνευμονικής και ηπατικής λειτουργίας.

Γνωρίζοντας περιόδους ακμής (δυναστεία των Μίνγκ 1368 – 1644 μ.Χ.) και παρακμής (δυναστεία Dao Guang 1822 – 1950 μ.Χ.) το θεραπευτικό σύστημα του βελονισμού παρέμεινε αναλλοίωτο μέχρι τις μέρες μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κανέναν άλλο λαό του κόσμου δεν καταγράφονται αναφορές για θεραπείες τόσο πολύπλοκες και ολοκληρωμένες όσο αυτή του βελονισμού. Η πληρότητα αυτή ήταν μία από τις βασικότερες αιτίες διάδοσής του στη Δύση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία εικοσαετία έχουν γραφτεί σε δυτικά περιοδικά πάνω από 5.000 ιατρικές μελέτες που αφορούν στο Βελονισμό ενώ έχουν εκδοθεί εκατοντάδες βιβλία που εξετάζουν τη “μυστηριώδη” φύση του.

Στο Βελονισμό ιδιαίτερα λεπτές βελόνες τοποθετούνται σε ειδικά σημεία του σώματος, γνωστά σαν “σημεία βελονισμού” με σκοπό:

• Να θεραπεύσουμε διάφορες παθήσεις.
• Να ανακουφίσουμε τον άρρωστο από βασανιστικά συμπτώματα.
• Να προλάβουμε την εκδήλωση μιας ασθένειας.
• Να τονώσουμε και να αναζωογονήσουμε γενικά τον οργανισμό.
• Να σταματήσουμε τον οξύ ή χρόνιο πόνο.
• Να ελαττώσουμε τα φάρμακα σε μια χρόνια πάθηση.
• Να καταπολεμήσουμε τη παχυσαρκία, το κάπνισμα, τον αλκοολισμό.
• Να περιορίσουμε το θεραπευτικό αδιέξοδο που συναντάμε συχνά σε χρόνιες εκφυλιστικές παθήσεις.

Ο Βελονισμός έχει καθιερωθεί διεθνώς σαν ένα ολοκληρωμένο θεραπευτικό σύστημα. Στερείται παρενεργειών και είναι εντελώς ακίνδυνος όταν εφαρμόζεται από σωστά εκπαιδευμένους ιατρούς που αυστηρά τηρούν τους κανόνες εφαρμογής του. Οι βελόνες που χρησιμοποιούνται είναι μιας χρήσεως ή ατομικές και αποστειρώνονται σε χειρουργικό κλίβανο, όπως ακριβώς τα χειρουργικά εργαλεία.

Η ιατρική κοινότητα παγκοσμίως αντιμετωπίζει με σοβαρότητα το θέμα του βελονισμού. Ο όγκος των εργασιών που εκπονούνται με αυστηρά επιστημονικά και μεθοδολογικά κριτήρια καθημερινά μεγαλώνει, με αποτέλεσμα την πληρέστερη στατιστική καταγραφή της αποτελεσματικότητας του βελονισμού. Η πρόοδος της νευροφυσιολογίας και νευροφαρμακολογίας και η ανάπτυξη νέων τεχνικών απεικόνισης, δείχνουν τα όρια της μεθόδου. Καταγράφονται οι ενδείξεις, αντενδείξεις και παρενέργειες του βελονισμού και θεσπίζονται αυστηροί κανόνες ως προς τη θεραπευτική διαδικασία. Σήμερα, η επιστημονική θεώρηση του βελονισμού επιτρέπει στους ιατρούς να εφαρμόσουν βελονισμό βασισμένοι σε σύγχρονες τεχνικές.

Είναι πλέον αναμφίβολο ότι όλο και περισσότερο συχνά, ο βελονισμός βρίσκει απήχηση στις αναπτυγμένες δυτικές κοινωνίες όχι μόνο ανάμεσα στους πολίτες, δηλαδή στους πάσχοντες ή τους συγγενείς τους, αλλά κυρίως ανάμεσα στους κύκλους της επιστημονικής κοινότητας. Ακόμη και στην Αμερική, τη Μέκκα της τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, το 64% των Αμερικανικών Πανεπιστημίων Ιατρικής (Cornell, John Hopkins, UCLA, Maryland κ.α.) περιλαμβάνουν το βελονισμό στο πρόγραμμα εκπαίδευσης των φοιτητών ιατρικής.

Το 1993, το έγκριτο ιατρικό περιοδικό New England Journal of Medicine δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας εθνικής έρευνας που αποκάλυψε ότι πάνω από 34% του Αμερικανικού λαού είχε καταφύγει τουλάχιστον σε μια μη συμβατική θεραπεία τον προηγούμενο χρόνο. Παράλληλα ειδικοί επιστήμονες από όλο τον κόσμο επισημαίνουν ότι τα ιατρικά συστήματα των εξελιγμένων δυτικών κρατών γίνονται πιο πολυπνευματικά και ολοκληρωμένα όταν αποδέχονται θεραπείες μη δυτικής προέλευσης.Ταυτόχρονα, εφαρμόζονται πολλά ερευνητικά προγράμματα για να βρεθεί έδαφος και να στηριχθεί με επιστημονική εγκυρότητα το σύνολο των εφαρμογών του βελονισμού. Στις έρευνες αυτές βασίσθηκε το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής για την προώθηση της έρευνας και την καταγραφή των προϋποθέσεων άσκησης του βελονισμού στην Ιατρική.

Αναφέρουμε – κατατοπιστικά – μερικές από τις κυριότερες ενδείξεις του Βελονισμού όπως αυτές αναλυτικά αναφέρθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (W.H.O.) Chronicle 34,249,1980), επιβεβαιώθηκαν από εκτεταμένες κλινικές και εργαστηριακές έρευνες και ανακοινώθηκαν σε εθνικά, διεθνή και παγκόσμια Συνέδρια Βελονισμού.

Κατάλογος Ενδείξεων Βελονισμού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας

Στα πιο πάνω νοσήματα (ή συμπτώματα νόσων) ο Βελονισμός εφαρμόζεται μόνος ή σε συνδυασμό με φαρμακοθεραπεία, πάντα κατά την κρίση του ιατρού που αναλαμβάνει και την ευθύνη όλης της αγωγής. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι μη δυτικές εφαρμογές υγείας (όπως ο βελονισμός) εξυπηρετούν επίσης βοηθητικά (επικουρικά ή συμπληρωματικά) βιοφαρμακευτικές, χειρουργικές ή/και ψυχοθεραπευτικές θεραπείες της επίσημης δυτικής ιατρικής.

Η Ελληνική Πολιτεία με αποφάσεις του Υπουργείου Υγείας – Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων “…δέχεται τον Βελονισμό ως μία μέθοδο θεραπείας η οποία εφαρμόζεται μόνο από ιατρούς…” (Αρ. Πρωτ. Υ7/οικ./4270/25-6-96), και συμπληρώνει ότι “…η εφαρμογή του Βελονισμού πρέπει να γίνεται αποκλειστικά από ιατρούς που διαθέτουν εμπειρία και έχουν εκπαιδευθεί στην Βελονοθεραπεία…” (574/Α4/1191/21-2-1980).
Οι αποφάσεις αυτές τιμούν τον ιατρικό κόσμο, διασφαλίζουν πλήρως τους Έλληνες ασθενείς που απευθύνονται στον Βελονισμό και βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με τις αρχές και το καταστατικό της “Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Βελονισμού”.

Το Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογής Βελονισμού ιδρύθηκε το 1973. Έκτοτε υπηρετεί τον Ιατρικό Βελονισμό τόσο σε θεραπευτικό όσο και σε εκπαιδευτικό επίπεδο. Θεραπευτικά, αντιμετωπίζουμε όλο το φάσμα των βασικών ενδείξεων του βελονισμού. Από το 1989, λειτουργεί παράλληλα το Διεθνές Μετεκπαιδευτικό Κέντρο Βελονισμού – Acu Science. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εκπαιδεύονται ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων στο βελονισμό σε διετή σεμινάρια που γίνονται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Βελονισμού και με την καθοδήγηση του ιατρού Μιλτιάδη Καράβη ως Διευθυντή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος.

Τεχνικές Εφαρμογής Βελονισμού